Hiểu Đúng Nguyên Tắc Cách Âm: Chọn Vật Liệu Đúng – Hiệu Quả Rõ Rệt – Tiết Kiệm Chi Phí

01/11/2025 15:44 | 5 Lượt xem

Muốn cách âm tiêu âm - xử lý tiếng ồn tốt, bạn cần nắm rõ một vài nguyên tắc âm học cơ bản. Điều này giúp bạn chọn đúng vật liệu, đúng giải pháp cách âm cho công trình của mình.

Bài viết chia sẻ với các bạn về một số nguyên tắc cách âm tiêu âm, các thuật ngữ giảm dB, STC, Mass Law, đường truyền âm và xử lý khe hở. Hướng dẫn chọn vật liệu cách âm, chặn tiếng ồn hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

Muốn cách âm tiêu âm, xử lý tiếng ồn hiệu quả cần nắm rõ một số nguyên tắc âm học cơ bản

Hiểu đúng để cách âm tiêu âm hiệu quả và tối ưu chi phí

Xử lý tiếng ồn là nhu cầu quan trọng trong nhà ở, văn phòng, khu thương mại đến nhà máy công nghiệp. Tuy nhiên, rất nhiều công trình hiện nay tốn kém chi phí nhưng hiệu quả cách âm không cải thiện nhiều, nguyên nhân chủ yếu đến từ việc hiểu sai nguyên lý âm học và lựa chọn vật liệu cách âm, vật liệu tiêu âm không phù hợp.

Vì vậy, việc nắm vững các nguyên tắc cốt lõi của âm thanh và truyền âm là yếu tố quyết định giúp bạn chọn đúng giải pháp – đạt hiệu quả cao – chi phí tối ưu.

1. Âm thanh được cảm nhận theo thang Logarit

Con người không cảm nhận âm thanh theo kiểu “gấp đôi âm lượng = gấp đôi độ ồn”. Thay vào đó, hệ thính giác cảm nhận âm thanh theo thang logarit.

Điều đó có nghĩa là: Giảm 10 dB: Cảm giác tiếng ồn giảm khoảng 50% nhưng khi giảm 3 dB: Cảm giác chỉ giảm nhẹ, ít.

Ví dụ thực tế:

Đường lớn mức ồn 80 dB, cảm nhận rất ồn

Sau xử lý giảm 10 dB 70 dB: Giảm rõ rệt, dễ chịu hơn nhiều

Như vậy, để đạt cảm giác yên hơn, không cần giảm dB quá lớn. Việc chọn đúng giải pháp cách âm quan trọng hơn việc dùng thật nhiều vật liệu.

2. Định luật khối lượng (Mass Law) – vách càng nặng khả năng cách âm càng tốt

Mass Law là nền tảng trong thiết kế giải pháp cách âm:

Tăng gấp đôi khối lượng bề mặt vách = Tăng chỉ số STC khoảng 4–6 dB.

Điều này giải thích:

+ Tường gạch đặc cách âm tốt hơn tường nhẹ

+ Một tấm thạch cao dày hiệu quả hơn nhiều lớp mỏng chồng lên không đúng nguyên lý

Tuy nhiên, chỉ tăng khối lượng chưa đủ. Để đạt hiệu quả cao, chúng ta cần lưu ý:

+ Cấu trúc vách cách âm tiêu chuẩn nên là vách kép

+ Tấm thạch cao - Khung - Bông khoáng tiêu âm - Khoảng rỗng - Khung - Tấm thạch cao

Cấu trúc này giúp:

+ Giảm truyền rung

+ Hấp thụ âm trong khoang rỗng

+ Nâng cao STC đáng kể mà chi phí hợp lý hơn so với việc xây tường dày.

Theo định luật Mass Law thì vách cách âm càng nặng cách âm chặn tiếng ồn càng tốt

3. Rào cản tiếng ồn ngoài trời phải che được “đường nhìn âm”

Âm thanh truyền theo đường thẳng nên nếu nhìn thấy nguồn ồn, nghĩa là âm sẽ truyền trực tiếp.

Do đó, hàng rào cách âm cần:

+ Đặt gần nguồn ồn: Giảm vùng lan truyền

+ Cao hơn đường truyền âm giữa nguồn và người nghe: Ngăn sóng âm đi thẳng

+ Dài hơn phạm vi gây ồn: Tránh âm vượt biên hai đầu

Cần chú ý: Không phải cứ xây tường là sẽ “cách âm”. Phải chắn đúng hướng truyền.

Bông đá Remak hiện là vật liệu cách âm tiêu âm được các chủ đầu tư và nhà thầu tin dùng cho hệ vách cách âm

4. Khe hở nhỏ, đường rò âm lớn

Cần phải hiểu rằng ngay cả một lớp vách cách âm tốt cũng trở nên vô nghĩa nếu tồn tại khe hở. Và chỉ cần 1 khe hở chiếm 1% diện tích vách thì hiệu quả cách âm có thể giảm đến 50%.

Các điểm dễ bị bỏ sót:

+ Mép cửa

+ Hộp kỹ thuật

+ Ống gió điều hòa

+ Đường dây và ổ điện xuyên tường

Vì vậy, chúng ta bắt buộc phải: Bịt kín – trám khe – xử lý mọi khe hở, lỗ hổng để bịt xuyên âm, ngăn cản âm thanh lọt qua.

5. Càng xa nguồn ồn → càng yên hơn

Trong môi trường mở: Tăng gấp đôi khoảng cách: Âm giảm ~6 dB

Khoảng cách	Mức ồn tương đối
1m	80 dB
2m	74 dB
4m	68 dB
8m	62 dB

Thiết kế mặt bằng và bố trí phòng có ảnh hưởng rất lớn đến độ ồn.

6. Decibel không cộng dồn tuyến tính

Nhiều người lầm tưởng:

45 dB + 45 dB = 90 dB → Sai hoàn toàn

Thực tế: 45 dB + 45 dB ≈ 48 dB

Chênh lệch hai nguồn ồn:

0–1 dB +3 dB

2–3 dB +2 dB

4–9 dB +1 dB

≥10 dB +0 dB

Nên cần hiểu đúng để đánh giá môi trường âm chính xác.

Xốp XPS foam vừa cách âm vừa cách nhiệt siêu hạng cho công trình

Gợi ý cấu tạo vách cách âm hiệu quả (dành cho nhà ở – văn phòng – studio)

Giải pháp đề xuất:

+ Vách thạch cao đôi

+ Bông khoáng Rockwool 50–80kg/m³ làm vật liệu tiêu âm, cách âm bên trong

+ Khung xương thép chắc chắn

+ Keo bịt kín khe hở + gioăng cửa chuyên dụng, cừa cách âm chuyên dụng, khoá cửa cách âm

Vừa hiệu quả, vừa kinh tế, lại phù hợp thi công thực tế.

Lợi ích của việc hiểu đúng các nguyên tắc âm học

+ Lựa chọn vật liệu cách âm, vật liệu tiêu âm đúng ngay từ đầu

+ Hạn chế tốn kém không cần thiết

+ Tăng hiệu quả cách âm rõ rệt

Nếu bạn cần phân tích nguồn ồn – thiết kế, tư vấn giải pháp âm học – chọn vật liệu – thi công chuẩn kỹ thuật, Remak luôn sẵn sàng đồng hành. Liên hệ Hotline để được tư vấn.